Theo báo cáo của Hiệp hội dệt may Việt Nam (VITAS), 6 tháng đầu năm, tổng kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam đạt 12,666 triệu USD, tăng 4,72% so với cùng kì năm ngoái, hoàn thành 41% kế hoạch xuất khẩu cả năm. Như vậy, xuất khẩu dệt may của Việt Nam nửa đầu năm 2016 đã không đạt như kì vọng, chủ yếu do các yếu tố khách quan giá cả hàng hóa trên thế giới giảm, cùng với sự chững lại về nhu cầu tiêu dùng ở nhiều nước trong bối cảnh kinh tế thế giới còn khó khăn.
Đáng chú ý, sự tăng trưởng xuất khẩu của ngành dệt may 6 tháng đầu năm chủ yếu do sự đóng góp của các doanh nghiệp FDI. Trong khi các doanh nghiệp ngành dệt may nội địa đang gặp khó khăn trong việc tìm kiếm các đơn hàng mới, đặc biệt là các đơn hàng sơ mi, quần, áo.
6 tháng cuối năm dự đoán là tiếp tục nhiều khó khăn cho các doanh nghiệp dệt may Việt Nam.
“Trước mắt, doanh nghiệp vẫn có thể khắc phục được việc thiếu đơn hàng nhưng từ tháng 8 trở đi việc tìm kiếm đơn hàng nghe có vẻ “đuối”, đặc biệt là nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ phải đóng cửa do mất khả năng cạnh tranh và điều kiện sản xuất hết sức khó khăn. Nếu tình trạng này kéo dài, nhiều khả năng xuất khẩu toàn ngành cả năm chỉ đạt 29 tỷ USD trong khi mục tiêu là 30 tỷ USD”, ông Vũ Đức Giang, Chủ tịch Hiệp hội Dệt May Việt Nam nói.
Theo đánh giá của VITAS, việc Anh rời khỏi Liên minh Châu Âu (Brexit) được bàn đến nhiều về tiềm năng xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam. Tuy nhiên, kim ngạch xuất khẩu hàng may mặc của Việt Nam sang Anh chỉ chiếm 3% tổng kim ngạch xuất khẩu sang các thị trường nên Brexit chưa thể ảnh hưởng nhiều đến hoạt động xuất khẩu dệt may của nước ta trong 2016.
Nhưng theo ý kiến của một số doanh nghiệp, trong thời gian tới đồng bảng Anh mất giá mạnh so với đồng USD, hàng hóa nhập khẩu trong đó có hàng may mặc thì việc giữ mức tăng trưởng xuất khẩu hàng dệt may Việt Nam vào thị trường này là khó thực hiện. Là phản ứng dây chuyền, nền kinh tế của khối EU bị ảnh hưởng suy giảm sẽ dẫn đến khả năng tăng trưởng xuất khẩu của dệt may Việt Nam vào toàn khối EU cũng sẽ giảm.
Theo ông Lê Quang Hùng, Chủ tịch HĐQT Công ty CP May Sài Gòn (Garmex Sài Gòn) việc Anh rời khỏi Liên minh Châu Âu ( Brexit) ít nhiều cũng ảnh hưởng đến các doanh nghiệp dệt may tại Việt Nam. Thị trường phân phối sản phẩm Garmex Sài Gòn chủ yếu là Mỹ và Châu Âu vì vậy công ty đã phải chủ động thay đổi mức phân phối tại 2 thị trường này. “Đối với Châu Âu thì chúng tôi phải giảm mức tiêu thụ các sản phẩm từ 50% xuống chỉ còn 30-40% còn Mỹ thì chúng tôi lại phải đẩy mạnh từ hơn 20% lên hơn 50%. Đơn hàng thấy dấu hiệu chậm và có thể hụt vào 6 tháng cuối năm đặc biệt tháng 10, tháng 11 và tháng 11. Kế hoạch doanh thu cả năm của chúng tôi là 1.500 tỉ USD nhưng cũng phải cố gắng nhiều vì doanh thu nửa đầu năm chưa được 50% kế hoạch, chỉ hơn 700 tỉ USD”, ông Hùng chia sẻ.
Trong khi đó, đại diện một công ty may tại quận Tân Phú, TP.HCM cho biết tình hình kinh doanh 6 tháng đầu năm không mấy khả quan. Mục tiêu doanh thu năm 2016 là 150 triệu USD tuy nhiên khó có thể đạt được. “Chúng tôi cung cấp các sản phẩm cho nhiều thị trường như Nhật, Châu Âu, Trung Quốc… nhưng sau Brexit có lẽ sẽ giảm doanh thu tại thị trường này. Lợi thế nhân công giá rẻ sẽ bị giảm dần vì vậy những doanh nghiệp dệt may như chúng tôi sẽ lại càng khó khăn hơn mà thị trường thì không biết trước được sẽ như thế nào”, đại diện doanh nghiệp này nói.
Phóng viên Báo Đầu tư phỏng phấn thêm những doanh nghiệp vừa và nhỏ trong ngành dệt may tại TP.HCM thì các doanh nghiệp đều cho rằng sản lượng xuất khẩu 6 tháng đầu năm đều giảm, lo ngại cuối năm sẽ không đạt được doanh số đặt ra.
“Các doanh nghiệp dệt may Việt Nam đang thiếu trầm trọng nguồn nhân lực còn yếu và thiếu, lương tối thiểu thì thấp và trình độ quản trị, với đa số các doanh nghiệp làm gia công như hiện nay khả năng tận dụng lợi thế từ TPP khi hiệp định này có hiệu lực là rất hạn chế”, ông Giang cho biết.
Theo số liệu của VITAS hiện EU và Anh là 2 thị trường nhập khẩu nhiều nhất hàng dệt may của Việt Nam, cao hơn cả thị trường Đức. Trong 5 tháng đầu năm nay, Việt Nam xuất khẩu hàng dệt may sang Anh đạt trên 257 triệu USD, chiếm trên 21% tổng xuất khẩu dệt may của Việt Nam sang EU. Mỗi năm, Việt Nam xuất khẩu khoảng 400 USD hàng dệt may vào thị trường Anh.
Bên cạnh đó, hiện các doanh nghiệp dệt may của Việt Nam không chỉ gặp khó tại thị trường EU mà còn cả với thị trường Nhật Bản. Tăng trưởng dệt may của Nhật Bản ở mức 2,98% mặc dù Việt Nam vẫn đứng thứ 2 trong danh sách các nước xuất khẩu dệt may vào Nhật Bản nhưng nếu thị phần của Trung Quốc tại Nhật chiếm tới 61,25% thì Việt Nam vẫn chỉ khiêm tốn ở mức 9,76%. Đáng kể là đơn giá hàng dệt may Việt Nam đầu năm nay giảm 5.87% so với cùng kỳ năm trước.
Hồng Phúc
